Het afgelopen jaar is er nog nooit zoveel geschreven over mobiliteit, terwijl we vooral met z’n allen thuis zaten! Grote veranderingen worden vaak versneld door een crisis. De Covid crisis is wel een duidelijke game-changer gebleken voor onze mobiliteit. Het toont ook aan Covid dat mobiliteit breder is dan van A naar B verplaatsen. Waar thuiswerken vóór Covid niet echt breed leek aan te slaan, is het nu niet meer weg te denken. Tot begin 2020 groeide het totaal aantal mobiliteitskilometers zelfs naar meer dan 200 miljard kilometer! De voorspelling is dat het Openbaar Vervoer tot in 2025 nog te maken heeft met de impact van Covid. 

Wordt thuiswerken het nieuwe normaal?

Het blijft natuurlijk koffiedik kijken of het thuiswerken ook echt blijvend is. Uiteraard gaan we elkaar na Covid weer opzoeken en spreken onderzoeken al over een inhaaleffect. Maar inmiddels kondigde veel grote bedrijven aan dat ze ook na Covid medewerkers vooral thuis willen laten werken. Eind januari was er een overzicht te lezen met de thuiswerk plannen van de 25 grootste bedrijven in Nederland. In MT-Sprout stond een aantal interessante voorbeelden van de nieuwe werkplek met als titel: “het wordt niet meer hetzelfde, maar ook geen speeltuin”. KPMG spreekt over een soort clubhuis. In de New York Times stond een artikel over de impact die deze nieuwe kantooromgeving heeft op de vastgoedmarkt voor kantoren. Volgens de schrijver zal de kantoorwerker vooral kantoren opzoeken dichter bij huis. Met andere woorden, slecht nieuws voor grote hoofdkantoren. In Amerika lijkt dit effect al zichtbaar te zijn…

De opkomst van de ‘15-minuten stad’ 

Eind 2020 schreef Derek Thompson in The Atlantic dat steden in Amerika nog lang gek aan zullen voelen en dat de terugkeer naar de kantoren ‘downtown’ vertraging zal oplopen. Hij ziet de opkomst van de ‘15-minuten stad’ als belangrijke ontwikkeling. Wonen, werken en recreëren zijn dan altijd op maximaal 15 minuten afstand. Blijft deze verschuiving ook na Covid? Dat hangt natuurlijk ook af hoe grote werkgevers het kantoor gaan inrichten. Een interessant artikel hierover is te lezen in The New Yorker. Hierin wordt een onderzoek aangehaald waaruit blijkt dat 72% van de Amerikaanse werknemers remote zal werken in 2021. Dit lijkt te resulteren in een groei van de leegstand. In San Francisco is de leegstand van commercieel vastgoed zelfs opgelopen naar 16%. Ook het IMF wijst deze week op de hogere leegstand van commercieel vastgoed als risico voor de economie.

Terug naar Nederland

Nederland kent met veel kleine steden natuurlijk een hele andere opbouw, maar ook hier is de ‘15-minuten’ stad inmiddels doorgedrongen. Dit kan een flinke impact hebben en zorgen voor een andere kijk op vestigingsklimaat. Het maakt nogal wat uit of je elke dag anderhalf uur moet reizen of dat maar één per week hoeft te doen. 

Impact op het Openbaar Vervoer

De OV sector houdt er inmiddels rekening mee dat de impact langdurig is. Dat is ook niet zo gek. Vooral de kantoorwerker gaat met de trein en die ene dag in de week meer thuiswerken kan al snel zorgen voor een teruggang van 10-20% in aantal OV-reizigers. Nu wordt er in de Randstad ook nog flink gebouwd. Daar zit dus de komende jaren voor de sector wel weer een groei. Maar dat OV nu in de hoek zit waar de klappen vallen, is wel duidelijk. Het zou zomaar nog slechter kunnen worden:

 •  Individueel vervoer (auto, fiets) geniet nu de voorkeur van veel mensen vanwege veiligheid
 •  Thuiswerken heeft niet alleen impact op het OV, maar ook op het spitsverkeer op de snelwegen. Daarmee is er meer capaciteit en is file geen reden meer om voor het OV te kiezen
 •  De elektrische fiets is sterk in opkomst. Daarmee is het een grote concurrent voor het OV op de korte afstand (<20km)
 •  Veel mensen kopen nu een nieuwe elektrische auto. Daarmee is het duurzaamheidsargument van OV ook lastiger te claimen, terwijl dit vóór Covid wel een belangrijke claim was voor grote OV-bedrijven zoals de NS 
 •  De komende jaren ontwikkelt de technologie van mobiliteit snl door. Denk aan zelfrijdende auto’s en drones als vervoermiddel. Hierdoor kan het OV ook minder aantrekkelijk worden voor zowel de korte als de lange afstand.

Kortom, mobiliteit is volop in beweging. Een mooie sector om met de impact van technologie bezig te zijn!